عادت می‌کنیم

و عادت می کنیم

از محبت قفس بسازیم

و در قفس هایی از محبت

به اسم زندگی

بردگی کنیم

غلام همت آنم که زیر چرخ کبود

ز هرچه رنگ تعلق پذیرد آزاد است

حافظ شیرازی

ای که مرا خوانده‌ای

عقل چراغ است.. اگر بخواهی راهت را بیابی، مقصدت را ببینی، او راه را برایت روشن می کند..

اما از کجا آمده ام؟ آمدنم بهر چه بود؟ به کجا می روم؟ راه کجاست؟ مبدأ و مقصد کجاست؟ ... عقل، به پاسخ این رمز و رازها دسترسی ندارد.. که کس نگشود و نگشاید به حکمت این معما را..

«مذهب» از ذِهاب می آید.. یعنی راه، یعنی روش، یعنی طریق، یعنی مسلک و مرام.. دین است که مقصد می دهد، جهت می دهد و راه را نشان می دهد. و عقل، چراغِ راه است.

تنها راه نمای بشر، و تنها مربّی انسان ها خداست.. 
و «انسان» بعد از این که خدا را به عنوان «ربّ عالمین» می ستاید، این گونه نجوا می کند:
ایاک نعبد، و ایاک نستعین.. إهدنا «الصراط المستقیم»
یعنی: ای که مرا خوانده ای، راه نشانم بده.

تربیت عقلانی بشر

لبّ کلام همین است: تربیت عقلانی بشر..
دین یک شخص اگر مانعی برای تربیت عقلانی اوست، 
دین نیست، عادت است..

با عقل است که خدا عبادت می شود
با عقل است که بهشت به دست می آید

در ابتدای اصول کافی آمده است:
[ العقل ما عبد به الرحمن، و اکتسب به الجنان]